Świątkowa Wielka
Powiat jasielski
Świątkowa Wielka

Świątkowa Wielka

   Wieś położona w szerokiej dolinie nad potokiem Świerzówka, dopływem Wisłoki. Nazwa pochodzi od słowa świato- święto lub imienia Światko . Powstała w połowie XVI wieku i była lokowana na prawie wołoskim. Była własnością królewską i należała do starostwa w Bieczu.

   Pierwszy pisemny zapis pochodzi z kroniki parafialnej z 1581 roku, była tu wówczas cerkiew i mieszkał pop . W 1629 r. istniał tu folwark, a przy nim młyn. Po śmierci ostatniego królewskiego dzierżawcy wioski zgodnie z dekretem carskim z 1788 roku została wystawiona na licytację i sprzedana . W ten sposób jej właścicielami stali się Stadniccy. W latach 1830-1831 szalała tu epidemia cholery , straty były tak duże,że zrezygnowano z pobierania podatków. Duże szkody wyrządziły też powodzie , niszcząc uprawy, zabierając dobytek. Szczególnie dotkliwa była powódź w 1845 roku, po której nastał głód i szerzyły się choroby . W roku 1849 ponownie nastała cholera . W 882 otworzono we wsi szkołę, ale później ponownie zaczęły szerzyć się choroby i klęski, tak że Świątkowa znalazła się na krawędzi ruiny . Wielu mieszkańców udało się na emigrację do Ameryki. W czasie I wojny światowej Austriacy wycofując się spalili ponad połowę wioski. W 1918 roku rozwinął się w z Świątkowej silny ruski ruch narodowy. Utworzono tu nawet Ruską Radę Narodową . Próby te zostały spacyfikowane przez władze polskie, ale niemal cała tutejsza ludność przeszła na prawosławie . W 1937 roku wieś liczyła 815 prawosławnych i zaledwie 26 greko-katolików i 2 katolików obrządku łacińskiego.


    W okresie okupacji hitlerowskiej działały tu ugrupowania partyzancki AK i radzieckie. W 1944 roku ludność ewakuowano , po kilku miesiącach powrócili, ale już w połowie 1945 roku prawie wszystkich wywieziono do ZSRR . Tych którzy powrócili wysiedlono w ramach akcji „Wisła".

    Obecnie Świątkową zamieszkują głównie Polacy, choć mieszka tu kilka rodzin łemkowskich. Ze względu na malownicze położenie jest dużą atrakcją turystyczną . Ozdobą wioski jest drewniana cerkiew pod wezwaniem Michała Archanioła zbudowana w 1757 roku. Wewnątrz zachowała się piękna polichromia prawdopodobnie z 2 połowy XVIII wieku, przemalowana w 1826 roku. Jest tu sprawowana liturgia obrządku rzymskokatolickiego, odprawia ją co 2 tygodnie ksiądz z Desznicy. Zachował się tu również cmentarz połemkowski oraz kilka połemkowskich chyży . Ponadto we wsi jest murowana kapliczka z 1862 roku z figurą Świętej Rodziny.

www.wirtualnejaslo.pl

 

Mapa powiatu jasielskiego
© Wirtualne Jasło - Wszelkie prawa zastrzeżone - 2024