Nowy Żmigród

   Miejscowość położona przy ujściu potoku Głojsce do rzeki Wisłoki na skrzyżowaniu ważnych kiedyś traktów handlowych prowadzących z północy przez Jasło i Przełęcz Beskid na Węgry i Ruś.
Ziemie te były zamieszkiwane przez związek plemion Lędzian , które w IX wieku znalazły się pod panowaniem Wiślan. Prace archeologiczne potwierdzają, że w X wieku była tu osada.

    Wieś Nowy Żmigród jako osada po raz pierwszy jest wymieniana w 1277 roku, a jej zalążkiem był istniejący wcześniej gród. W 1305 roku stanowił własność Bogoriów, a od około 1446 roku jego właścicielami stali się Stadniccy. Jan Długosz w 1326 roku podaje, że w mieście Żmigrodzie, jak pierwotnie nazywano tę miejscowość, był kościół . Kazimierz Wielki lokował Żmigród na prawie magdeburskim w 1331 roku, wówczas również Jan XXII zezwala na założenie tu klasztoru dominikanów. W większości mieszkała tu ludność polska. Władysław Łokietek w 1332 roku na zjeździe w Wiślicy nadał Żmigrodowi prawa miejskie , a w 1345 roku uczynił to Kazimierz Wielki.

    Ze Złotej Księgi wynika, że w 1438 roku był tu zamek . W 1474 roku Żmigród padł ofiarą najazdu wojsk węgierskich. W 1522 roku wybuch tu ogromny pożar , dlatego na prośbę ówczesnych właścicieli Andrzeja Stadnickiego i Czesława Wojszyka , król Zygmunt Stary zwolnił miasto od podatków na 12 lat. Kolejny pożar w 1577 roku zniszczył dużą część zabudowy. Żmigród ucierpiał podczas najazdu szwedzkiego i siedmiogrodzkiego. W 1677 roku nastąpił wyraźny upadek gospodarczy miasta.

    W XVIII wieku miasto stanowiło własność Lubomirskich, następnie Siemieńskich, Wiśniowieckich i Radziwiłłów. W czasie konfederacji barskiej ograbione stacjonowały tu oddziały zarówno konfederackie jak i rosyjskie. Miasto zostało . Kolejne spustoszenia dokonały pożary w 1828 i 1843 roku, które zniszczyły go doszczętnie. W czasie zaborów Austriacy zlikwidowali klasztor Dominikanów oraz zastosowali represje wobec księży W II połowie XIX wieku nastąpił chwilowy okres ożywienia gospodarczego. Odradzały się handel i rzemiosło, ale kolejny pożar w 1882 roku ponownie zniszczył zabudowę miasta.

    W czasie I wojny światowej toczyły się tu zaciekłe walki . Pozostałością po tych wydarzeniach jest cmentarz wojskowy , znajdujący się w centrum cmentarza komunalnego. W wyniku reformy w 1934 roku Żmigród utracił prawa miejskie i został siedzibą gminy zbiorowej.
W czasie II wojny światowej działały tu konspiracyjne komórki AK kryptonim „Zimorodek". Wskutek terroru niemieckiego zginęło wielu żmigrodzian, hitlerowcy dokonali też eksterminacji ludności żydowskiej . W wyniku działań wojennych w 1945 roku Nowy Żmigród zastał zniszczony w prawie 100 %.

    Ciekawszymi obiektami w Żmigrodzie są: kościół parafialny z XVI wieku, kapliczki z XVIII i XIX wieku, kaplica cmentarna, rynek z XVII i XIX wieku. Można też zobaczyć pozostałości po obwarowaniach ziemskich z XV i XVII wieku. Jest tu również Synagoga Alte Szil.
Żmigród i okolice przyciąga również pięknem beskidzkiego krajobrazu.

www.wirtualnejaslo.pl