wtorek, 19 marca 2024, imieniny: Bogdan, Józef
Powiat jasielski
Święcany

Święcany

   Największa terytorialnie wieś wchodząca terytorialnie w skład Gminy Skołyszyn. Leży po oby stronach rzeczki Olszynki, która w Siepietnicy wpada do rzeki Ropy. Dużo w niej lasów iglastych, a w szczątkowej formie także liściastych.
Pomimo, iż brak jest dokumentów lokacyjnych wsi, Święcany należą do starych osad . Zapewne istniały już, co najmniej w XII wieku. Pierwotna nazwa wsi brzmiała Swyaczany, Swiaczimni, Swiaczany, Swynczany . Nazwa Święcany może pochodzić od ludzi z miejscowości Święte, Święcice.

   Wieś podzielona jest na liczne przysiółki , które dawniej nazywano osadami m.in.: Czermianka, Bugaj, Psiny, Przechody, Na Dole, Budy, Starodworne. Pierwszy zachowany dokument o Święcanach pochodzi z 1369 roku. Kazimierz Wielki powierzył w nim Andrzejowi ze Święcan założenie wsi Lipnica. W dokumencie z 1386 roku Władysław Jagiełło przekazuje Święcany i przyległe miejscowości Spytkowic z Melsztyna wojewodzie krakowskiemu. Wieś przestaje być własnością królewską i staje się własnością szlachecką.

   Kościół i parafia w Święcanach pod wezwaniem św. Anny istniały, co najmniej od połowy XVI wieku. Uległ on zniszczeniu w wieku XVI, ale zachowały się po nim dwie rzeźby Madonn z Dzieciątkiem datowane na około 1380 rok . Przyjęło się, że obecny kościół został zbudowany w 1520 roku. Taka data widniała na belce tęczowej, ale została tam napisana w 1871 roku. Pierwotnie była wyrżnięta na jednym z ołtarzy zrobionych prawdopodobnie do wystroju wnętrza. Datę budowy kościoła można, więc przesunąć na okres wcześniejszy. Jest to kościół drewniany z bardzo cenną barokową polichromią i zabytkowym wyposażeniem . W Święcanach istniał szpital dla ubogich (pierwsze dane o nim pochodzą z 1597 roku) oraz szkoła parafialna .

   Obecnie w centrum wsi znajduje się wiejski dom kultury z pomieszczeniami przystosowanymi na ośrodek zdrowia i gabinety zabiegowe, sala widowiskowa i biblioteka . Dzieci i młodzież uczęszczają do szkoły oddanej do użytku w 1987 roku z dobudowaną w 1992 roku pełnowymiarową salą gimnastyczną. Obecnie budowany jest stadion sportowy. W odległości kilkuset metrów od szkoły zlokalizowany jest cmentarz z czasów I wojny światowej .
Święcany to malownicza wieś poprzecinana malowniczymi potokami. Można tu podziwiać kilkuset letnie dęby i wiekowe lipy . Rozsiane pomiędzy pagórkami kościółki filialne i kapliczki dodają jej uroku.

www.wirtualnejaslo.pl

 

Mapa powiatu jasielskiego
© Wirtualne Jasło - Wszelkie prawa zastrzeżone 2024